Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Çocuklarımızın sağlığı gebeliğin başından itibaren her şeyin önüne geçmektedir. Fiziksel ve ruhsal gelişimin temelleri anne karnında atılmaktadır. Ergenliğin sonuna kadar devam eden büyüme ve gelişme süreçleri araya giren hastalıklar tarafından kesintiye uğratılabilmektedir.

Hormonlar vücudumuzun farklı bölgelerine yerleşmiş salgı bezleri tarafından üretilmekte, ihtiyaca göre kana ve dokulara salınmaktadır. Çocuğumuzun büyüyebilmesi ve fonksiyonlarını devam ettirebilmesi için bütün hormonlar düzgün çalışmalıdır. Aksi halde çok ciddi rahatsızlıklar ortaya çıkabilir.

Çocuk endokrinolojisi başta büyüme olmak üzere her türlü hormon ve hormonlarla ilişkili sorunlarla ilgilenmektedir. Bu ilgi alanına bazen eşlerin gebelik öncesi sağlık durumlarıda girebilmektedir.

Doğumdan itibaren 18 yaşa kadar sağlıklı bireyler yetiştirmeyi amaç edinen çocuk endokrinoloji uzmanlığı, bu görevini yirmili yaşlara ulaşan hastalar içinde sürdürmektedir.

Çocuk Endokrinolojisi : 

• Büyüme gerilikleri,
• Büyüme gerilikleri,
• Boy kısalıkları,
• Erken ergenlik,
• Gecikmiş ergenlik,
• Şişmanlık (Obezite) ve zayıflık,
• Doğumsal hipotiroidi (Konjenital hipotiroidi),
• Guatr ve tiroid bezi hastalıkları (Hipotiroidi-Hipertiroidi),
• Şeker hastalığı (Diyabet),
• Çok su içme (Şekersiz şeker hastalığı, diyabetes insipitus),
• Su ve tuz kayıpları,
• Hipoglisemi (Kan şekeri düşüklüğü),
• Cinsel gelişim kusurları,
• Erkek ve kız çocukların dış genital organ sorunları,
• Böbrek üstü bezi hastalıkları,
• Kızların adet düzensizliği,
• Aşırı tüylenme, polikistik over sendromu
• Hipofiz bezi hastalıkları,
• Turner Sendromu,
• D vitamini ile ilgili hastalıklar,
• Kalsiyum ve fosfor metabolizması ile ilgili bozukluklar
• Raşitizm ve diğer kemik hastalıkları
• Tansiyon düşüklüğü ve yüksekliği gibi endokrinolojik sorunlarla ilgilenmektedir.

Yenidoğan bebekte görülen konjenital hipotiroidi çocuklardaki zeka geriliğinin en önemli sebebidir. Tanısı için hızlı ve ayrıntılı bir inceleme yapılmalıdır. Erken tanı ve tedavi ile zeka geriliği tamamen engellenebilmektedir. Bazı hastaların ömür boyu ilaç alması ve takip edilmesi gerekir.

Çocuk ve ergenlerde büyüme geriliği/boy kısalığı çok sık görülmektedir. Sebebinin ortaya çıkarılabilmesi için ayrıntılı bir muayene ve tetkik gerekir. Bazen basit tetkiklerle bir sonuca varılamayabilir.

O zaman ilaçlarla büyüme hormonu uyarı testleri yapılmalıdır. Erken tanı ve tedavi başarı şansını artırmaktadır.

Obezite çağımızın en önemli sorunudur. Tüm dünyayı ve her yaş grubunu etkilemektedir. Erkenden müdahele edilmezse tedavinin başarısı azalmakta, ilaveten şeker, tansiyon ve kan yağlarında yükseklik eşlik edebilmektedir.

Ergenlik sorunları (erken ve gecikmiş ergenlik) çocuklar ve aileler için önemli bir endişe kaynağıdır. Sanayileşmeyle birlikte havanın, suyun, yiyecek ve içeceklerin kirlenmesi bu rahatsızlıkların görülme oranını artırmaktadır.

Zamanında tanı almayan çocukların boyları kısa kalmakta, yaşına uygun olmayan ergenlik belirtileri sebebiyle okul döneminde rahatsızlıklar yaşamaktadır. Uygun tedavi ile çocuklarımızın bu sorunları ortadan kaldırılmakta, ilacın kesilmesinden itibaren yaşına uygun normal fizyolojisine ulaşmaktadır. 

Çocukların fizyolojik ve psikolojik özellikleri erişkinlerden çok farklıdır. Bu yüzden doğumdan itibaren görülebilen endokrin sorunlar erken dönemde tedavi edilmezse ileri yaşlarda ciddi rahatsızlıklara sebep olabilir.

Çocuk ve ergenlerin endokrin bozukluklarının çocuk endokrinoloğu tarafından takip ve tedavi edilmesi gerekmektedir.

Sağlam çocuk izlemi, sadece sağlıklı çocuklara verilmesi gereken bir hizmet değil, tüm çocukların; Büyüme ve gelişmelerinin izlendiği, Sağlıklı olup olmadığının değerlendirildiği, Aşı ve sağlık eğitimi gibi koruyucu hekimlik uygulamalarının sunulduğu bir çocuk sağlığı izlemi hizmetidir.

Amaç

Hastalıkların önlenmesi

• Büyüme-gelişmenin izlenmesi
• Yaşa uygun beslenmenin sağlanması
• AşılamaSağlık eğitimi

Erken tanı konması

• Öykü
• Fizik muayene
• Taramalar

Hastalıkların erken dönemde tedavi edilmesi

Amaç

Çocuğun her açıdan sağlıklı büyümesinin sağlanması; motor, duygusal ve entelektüel gelişmesini engelleyecek sorunların fark edilerek önlenmeye çalışılması.

Aile eğitimi; Beslenme, Kazalar, Çocuk bakımı.

İzlem

Prenatal dönemde başlar, adolesan dönemin sonuna kadar devam eder.

Gebeliğin son trimesterinde ebeveyne ; sağlam çocuk kontrol programı, emzirme, beslenme, bebek bakımı konularında bilgi verilmelidir.

Bebeğin Aşıları Ne Zaman Başlar? Bu Aşılar Nelerdir?

Bebeğin aşıları doğar doğmaz başlayacak, anneyle birlikte hastaneden taburcu edilmeden önce ilk Hepatit B aşısı yapılmış olacaktır.

Bunun ikincisi 1 ay sonra, üçüncüsü ise ikinciden 5 ay sonra yapılacaktır. 2 ayını dolduran bebeğe, BCG ve karma, çocuk felci aşıları yapılacak, karma aşı 4-6 haftalık aralarla toplam 3 doza tamamlanacaktır.

Doktorunuz karma aşıyla birlikte menenjit aşısının yapılmasını da önerecektir. Bebek ilk 6 ayını doldurunca, aşı sıklığı da azalacaktır. 9 ayda kızamık, 15 ayda kızamık- kızamıkçık- kabakulak, 18 ayda karma, çocuk felci, menenjit aşısının tekrarı (rapel) yapılacaktır.

Doktorunuzun önerisiyle, 1 yaşı dolunca suçiçeği, 2 yaşı dolunca Hepatit A aşıları da yapılabilir.

Aşıyla Korunabilen Hastalıklar Nelerdir?

• Verem
• Kızamık
• Hepatit B
• Çocuk felci
• Kızamıkçık
• Suçiçeği
• Difteri
• Kabakulak
• Zatürre
• Boğmaca
• Hemofilus influenza menenjiti
• Tetanoz
• Hepatit A

Aşıların Yan Etkisi Var Mıdır?

Evet, her ilaçta olduğu gibi aşıların da yan etkileri vardır. Ancak, bunlar çoğunlukla hafif yan etkilerdir.

Çocuğu koruduğu ölümcül hastalıklar düşünülünce, aşıların hafif yan etkileri çok da önemli değildir. Aşı sonrası, aşı yerinde şişlik, kızarıklık, ağrı, hafif ateş, döküntü görülebilir.

Doktorunuz, bebeğin aşı sonrası dönemi rahat atlatması için bazı önerilerde bulunacaktır. Aşı sonrası ciddi yan etkilerin görülme riski ise, aşılanmamış kişinin hastalığa yakalanma riskine göre çok çok düşüktür.

Aşının Bir Dozu Unutulur da Günü Geçerse Ne Yapılmalı?

Aşının doz aralıklarının önerilenden uzun olması, aşıya olan yanıtı azaltmaz. Böyle bir durumda, yeniden başlamak gerekmez, aşılama programına kaldığı yerden devam edilir.

Aynı Anda Birkaç Aşı Yapılabilir Mi?

Evet, günümüzde kombine aşılar birden fazla aşıyı tek bir enjektörde içerirler. Böylece, yan etki riski artmadan, tek bir iğne ile birden fazla hastalığa karşı aşılanma sağlanır.

Bazen de aynı enjektörde karıştırılamayan farklı aşılar, farklı yerlerden uygulanabilir. Bu şekilde de yan etki görülme sıklığı artmamaktadır.

Hasta Çocuğa Aşı Yapılır Mı?

Ateşsiz basit bir üst solunum yolu enfeksiyonu veya ishal aşı yapılmasına engel değildir. İyileşme dönemindeki bir hastalık veya çocuğun antibiyotik kullanıyor olması da aşıya engel değildir.

Bu konuda kararı, aşı öncesi çocuğunuzu muayene eden doktoru verecektir.

Verem Aşısı Doğumda Mı Yapılır?

Birkaç yıl öncesine kadar öyleydi. Ancak, yenidoğan döneminde daha fazla yan etkiye yol açtığı görülünce, son yıllarda bebeğin iki ayı dolduktan sonra yapılıyor.

Verem Aşısının Yapıldığı Yerde Neler Görülebilir?

Verem aşısı 2 aylık bebeğin sol omuzuna yapılacaktır. Birkaç hafta içinde aşı yerinde şişlik, ardından kabuklanma olacaktır. Bazen kabuk kalkıp kanayabilir veya akıntı olabilir. Aşı yeri, ciltte iz bırakıp iyileşir.

BCG(verem), Aşısından Sonra Ne Zaman İz Oluşur?

BCG sonrası genellikle 6-8 hafta içinde aşı yerinde iz oluşur. Bazen bu süre 3-6 ayı da bulabilir. Ancak, iz oluşmasa da vücudun bağışıklık sistemi aşıya yanıt vermiş olabilir. Bu durumda, aşının etkisi ppd denilen cilt testi ile kontrol edilir.

Sarılık Aşısı Olan Bebek Sarılık Geçirir Mi?

Yenidoğanlara, doğumdan sonra ilk yapılan aşı Hepatit B aşısıdır. Bu aşı, bebeği ciddi bir mikrobik sarılık türü olan Hepatit B'den korur. Ancak, yenidoğan döneminde sık görülen fizyolojik sarılığın bununla ilgisi yoktur, mikrobik bir olay değildir. Bu nedenle, Hepatit B aşısı olsa da bebeğiniz yenidoğan sarılığı geçirebilir.

Hepatit B Aşısı Sonrası Kan Testi Yapmak Gerekir Mi?

Hepatit B aşısı sonrası, aşının tutup tutmadığına dair kan testi ( anti HB s) bakılması herkes için gerekli değildir. Ancak, eğer aşılanan çocuğun annesi HB s pozitif ise ( sarılık mikrobunu taşıyorsa ), veya çocuğun bağışıklık sisteminin normal çalışmasına engel olacak bir hastalığı varsa bakılması uygun olacaktır.

Hepatit B Aşısının Korunması Ne Kadar Sürer? Tekrar Doz Gerekir Mi?

Yapılan uzun dönemli çalışmalarda, aşısı tamamlanan kişilerde bağışıklık sistemi belleğinin en az 15 yıl korunma için yeterli olduğu saptanmıştır. Bu sürede veya sonrasında, kanda koruyucu antikor düzeyleri saptanamayacak kadar düşse de, bağışıklık sisteminin belleği mikropla karşılaşma durumunda koruyucu tepki verecektir. Bu nedenle, günümüz bilgileriyle tekrar doz önerilmemektedir.

Ne yazık ki, hayır. Kısaca menenjit aşısı olarak adlandırdığımız aşı, aslında Hemofilus İnfluenza adlı bir bakteriye karşı geliştirilmiş bir aşıdır. Bu bakteri, 6 yaş altında menenjitin en sık sebebidir, ama başka menenjit etkenleri de vardır. Aşılı kişi, bu diğer etkenlerin yol açtığı bir menenjite yakalanabilir. Neyse ki, olayın bir de iyi yanı var; Hemofilus influenza, çocuklarda menenjit dışında pek çok ciddi enfeksiyona daha yol açabilir, aşıyla tüm bunlardan korunmak mümkün olacaktır. 

Menenjit aşısının kaç doz yapılacağı, başlangıç yaşına göre değişir. Eğer, bebeğe karma aşıyla birlikte 2 aylıkken menenjit aşısı da başlanırsa, ilk 6 ayda 3 doz, 1 yıl sonra da tekrar dozu olarak toplam 4 doz yapılır. Eğer, 6-12 ay arası başlanırsa, önce 2 doz, sonraki yıl da hatırlatma dozu olarak toplam 3 doz olacaktır. Eğer ilk 1 yaş içinde yapılmazsa, 1 yaş sonrası tek bir doz yeterli olacaktır. 

BCG ( verem aşısı) dışındaki diğer tüm aşılar, bebeğin banyo yapmasına engel değildir. Ancak; BCG sonrası aşı yerine 3 gün su değmemesi gerekmektedir.

Süt İçmek İstemiyor

Sütü bazıları soğuk, bazıları sıcak ya da ılık sever. Çocuğunuzun nasıl sevdiğini deneyerek bulun.

Bardağına renkli kamışlar koyun onlarla içmeyi sevebilir.Sütlaç, muhallebi gibi tatlılar yapın.İçine meyve ezip koyabilirsiniz.Peynir ve yoğurt da süt yerine geçer.Yemeklerin üzerine yoğurt ya da peynir ekleyebilirsiniz.

Et Yemek İstemiyor

• Köfte sert geliyor olabilir, dolmalara kıyma eklemeyi deneyin.
• Kırmızı et sevmiyorsa tavuk ya da balık da olabilir.
• Makarna seviyorsa üstüne kıymalı sos yapın.
• Kıymalı börek ya da poğaça sevebilir.
• Mercimek, nohut, kuru fasulyede de et gibi protein ve mineraller vardır. Seviyorsa bunlardan yemek yapın.
• Yumurta sarısının da besin değeri aynıdır, doğrudan ya da terbiye ve kek içinde yumurta verilebilir.
• Fındık, ceviz gibi kuru yemişlerde de etlerdekine benzer maddeler vardır. İki yaşından büyükse kuruyemiş olarak verin, küçükse fındıklı, cevizli kek yapın. Sütlü tatlılara dövülmüş ceviz koyun.

Sebze Yemek İstemiyor

• Meyveler de sebze yerine geçer, istediği meyveleri ya da meyve sularını verin.
• Salatalık, havuç gibi sebzeleri çiğ olarak çubuk biçiminde hazırlayın, hoşuna gidebilir.
• Evde siz de sebze yemekleri yiyin zamanla görerek alışır.
• Sevdiği yemeklere (çorbalara, köfteye, soslara) rendelenmiş olarak sebze ekleyin farketmeden yer.

Hep Şekerli Şeyler Yemek İstiyor

• Evde fazla şekerli besin bulundurmayın, kolayca bulup yiyemesin.
• Meyve bulundurun, canı tatlı isteyince meyve yesin.
• Çikolata ve şekeri ödül olarak kullanmayın.
• Kurabiye ve kekleri meyveli yapın daha az şeker kullanmış olursunuz.

Çocukların Yaşa Göre Normal Gelişme Takvimi

Çocukların yaşa göre gelişme takvimi

Yaş	Motor	Görme / Motor	Dil / Konuşma	Sosyal Davranış
1. Ay	Yüzüstü pozisoynda başını hafifçe kaldırır, emekleme hareketleri yapar.	Eli yumruk şeklinde sıkılıdır. Eşyayı orta hatta kadar gözüyle izler.	Sese tepki gösterir. (göz kırpma, hareket, sıçrama)	İnsan yüzüne bakar.
2. Ay	Başını 90 derecede tutar.	Eli yumruk şeklinde değildir. Eşyayı orta hattan perigere doğru izler.	Konuşulunca veya meşgul olunca gülümser	Etrafı ilgi ile seyreder.
3. Ay	Yüzükoyun pozisyonda kolları üzerine yaslanarak gövdesini kaldırır, başını rahatça dik tutar.	Elleri açıktır, eşyayı yakalar ve kendine doğru çeker.	Keyif sesleri çıkarır.	Tanıdığı kişilere veya eşyaya uzanır. Beslenme hazırlığını anlar.
4. Ay	Destekle oturur.	Eşyayı almak için iki kolunu b irden kullanır. Masa üzerindeki küpe dokunur.	5 Aylık sesi lokalize etmeye başlar, zil sesine başını çevirir, agu agu sesleri çıkarır.	Etrafını seyretmeyi sever.
6. Ay	Sırt üstüyken yüzükoyun dönebilir. Desteksiz oturur. Yatar durumda ayağını ağzına götürür.	İki elini ayrı ayrı kullanır. Eşyayı bir elinden diğerine geçirir..	Tek heceli sesler çıkarır. 7 Aylık "Baş baş" yapabilir.	Yabancıları yadırgarel çırpma oyununu anlar, oynar.
9. Ay	Emekler, ayağa kalkabilir. Ayakta durmayı sever.	Baş ve işaret parmağı ile küçük eşyaları anlayabilir, biberonu tutar, parmakları ile yiyebilir.	Sesleri tatklit edebilir. 10 Aylıkken bazı sesleri anlayarak söyleyebilir (Dede, Mama). 11 Aylıkken bilinçli olarak sözcükleri söyler.	Etrafı karıştırmaya başlar
12. Ay	Yardımsız veya yardımla yürür. Oturduğu yerde kendi kendine dönebilir.	Baş ve işaret parmaklarını kulllanır. Eşyaları yere atari oyuncaklarını elinden bırakır.	Basit sözcükleri anlar, yapar. (14 Ayda 3 sözcük)	Başkalarının hareketlerini taklit eder. Giyinirken yardımcı olur.
15. Ay	Rahatça yürür, emekliyerek merdiven çıkar.	Öğretildiğinde taklit olarak kağıdı karalar.	Basit emirleri anlar, yapar. 4-6 Sözcük söyler, anlaşılmayan sözleri konuşur gibi söyler.	Altını ıslattığı zaman annesine gösterir.
18. Ay	Koşar, ayakta iken düşmeden oyuncağını fırlatabilir.	Kitap yapraklarını ikişer üçer çevirir. Kaşığını doldurarak kendisi yemek yer..	7-20 Sözcük bilir. Vücüdun en az bir parçasını bilir. Eliyle gösterir. Sözcük salatasına anlaşır sözleri de katar.	Anne babasını taklit eder. Diğer çocuklarla birlikte oyun oynayabilir.
21. Ay	Çömelebilir, Merdiven çıkabilir.	5 Küplü kale yapabilir. Bardağı tutarak su içebilir.	3-5 Vücut bölümünü bilir. İki sözcüklük cümle kurabilir.	Yemek ve tuvalete gitme isteklerini işaret ve sözcüklerle ifade eder.
24. Ay	Yardımsız merdiven inip çıkabilir.	Kitap yapraklarını teker teker çevirebilir, pabuç ve pantolonunu çıkarabilir..	50 Sözcük bilir, 2 sözcüklü cümleler kurabilir. "Ben, biz siz" zamirlerini bilir. eşyaların ismini söyleyebilir.	Çatal, kaşığı rahatça tutabilir, kullanabilir.
2,5 Yaş	Sıçrayabilir, topu başının üzerinden atabilir.	Düğmeleri çözebilir, kalemi büyüklere benzer şekilde tutabilir.	Çoğul geçmiş zaman kullanır, "ben" zamirinin genellikle doğru kullanır.	Adını ve soyadını söyleyebilir.
3. Yaş	Üç tekerlekli bisiklete biner. İki ayağını kullanarak merdiven çıkar.	Kısmen kendisi giyinebilir, söylenince gidip ellerini yıkayabilir.	Olaylar anlatır, cinsini bilir.	Oyuncaklarını paylaşır, çocuklarla oyun oynar.
4. Yaş	Sıçrayarak tek ayak üzerinde durabilir.	Düğme ilikleyebilir, topu yakalar.	Renkleri bilir, şiir ve şarkıyı ezbere söyleyebilir.	Hayali masallar analtır, grup oyunlarına katılır
5. Yaş	Tek ayak üzerinde sıçrar, alçak engellerden atlayabilir	Pabuçlarını bağlayabilir, ekmeğin üzerinde bıçakla yağ sürebilir.	Adını yazabilir, anlamadığı sözcüğü sorar.	Yarışmalı oyunlara uyar, kurallara uyar, ev işlerine katılmak ister.

Yeni Doğan Bebek

Yenidoğan bebeğiniz, dış dünyaya uyum sağlamak için birkaç haftalık bir süreye ihtiyaç duymaktadır .İlk haftarda, ne zaman ne yapacağını önceden kestiremezsiniz. Bazı günler daha aktif, bazen sessiz olacaktır.

Yeni Doğan Bebek Neler Yapabilir?

• Yenidoğan bebek çok ağlayabilir, huzursuzluk gösterebilir,
• Solunumu düzensiz olabilir,
• Aksırabilir,
• kusabilir,
• Sık sık irkilebilir.

Bebekler birbirine benzemez, her bebeğin farklı karakter özellikleri vardır. Örneğin, bazı bebekler daha sakin, uyumlu olur, gereksinimlerini kolayca tahmin edebilirsiniz. Bazı bebekler ise zordur, beslenme ve uyku saatleri düzensizdir, sakinleştirilmeleri daha zordur.

Emzirme

Kendiniz ve bebeğiniz için sakin, rahat bir yer bulun.

Bebeği, kucağınızda yüzü size dönük olacak şekilde tutun

Meme ucunu bebeğin yanak veya alt dudağına değdirip ağzını açmasını sağlayın ve memeye tutturun

Emerken , sadece meme ucu değil, çevresindeki koyu renkli bölüm de bebeğin ağzı içinde olmalıdır. Aksi halde, emme meme başında çatlaklara yol açar ve canınız yanar.

Emzirme bittiğinde, bebek memeden ayrılmıyorsa, ağzına küçük parmağınızı vererek meme başını bebeğin ağzından çıkarın, böyle yapmazsanız canınız yanabilir.

Her emzirmede, bebeğin önce bir taraftaki sütü bitirmesini sağlayın, daha emmek istiyorsa öteki memeden verin.

Yenidoğan bebek, 24 saatte 8-12 defa, yani 2-3 saatte bir , emmek isteyebilir Ama, korkmayın, bu sıklık giderek azalacaktır!

Emziren annenin meme başlarının temizliği için su kullanması yeterli olacaktır.

Emzirmeler arasında, göğüslerden süt akabilir, meme başlarını kuru tutmak için ped kullanmak gerekecektir.

Göğüsler Şiş ve Ağrılıysa Ne Yapmak Gerekir?

• Bebeği daha sık emzirin
• Ilık bir duş alın veya göğse ılık havlu uygulayın
• Göğüste hasasiyet, kızarıklık varsa, grip olmuş gibi hisediyorsanız, doktorunuzu arayın

Gaz Çıkarma

Bebeğin emerken yuttuğu havayı çıkarması, onu rahatlatacaktır. Emzirmenin ortasında ve sonunda gazını çıkarmak uygun olur, çünkü yuttuğu hava bebeği rahatsız ederek daha fazla emmesine engel olabilir.

Gazını çıkarmak için, bebeği omzunuzun üstüne veya kucağınıza yatırın veya kucağınızda oturtun, usulca sırtına vurun veya sırtını sıvazlayın.

Çoğu bebek, gaz çıkarırken emdiğinin bir kısmını da çıkarabilir. Bu gerçek bir kusma değildir, endişe etmeye gerek yoktur. Sadece kendi giysinizi bir mendille korumanız yeterli olacaktır.

Göbeğin Bakımı

Enfeksiyon gelişimini önlemek için göbek kordonunu temiz tutmak gereklidir. Bunun için; her bez değişiminde, alkol veya doktorunuzun önerdiği başka bir antiseptik solüyona batırılmış bir kulak temizleme çubuğuyla kordonun özellikle tabanını silmelisiniz. Bu işlem, bebeğin canını yakmaz .

Göbek düşene kadar, bebeğin bezini göbek kordonu dışarda kalacak şekilde aşağıdan bağlayın. Bebeği suya sokarak banyo yaptırmayın, sadece silin.

Alt Bakımı

Yenidoğan bebeğiniz, günde 6-8 bez ıslatabilir ( Neyse ki bu sıklık sonradan azalacaktır ).

Bazı bebekler günde bir kaka yaparken, bazıları her emme sonrası yapacaktır, her ikisi de normaldir.

İlk günlerde koyu yeşil, siyah renkli olan gaita, sonraki günlerde sarı- yeşil, yumuşak kıvamlı bir şekle dönecektir ( Bebeğin yumuşak ve sulu gaita yapması normaldir, ishal anlamına gelmez ) Mama ile beslenen bebekler daha kıvamlı gaita yaparlar.

Bez kirlenince hemen değiştirerek, bebeğinizin altını iyice temizleyerek pişikleri önlemiş olursunuz.

Altında kızarıklık olursa,temizleyerek havada kurutmaya bırakınız. Doktorunuzun önerdiği çinko oksit içeren kremlerden kullanabilirsiniz.

Kız bebeklerde alt temizliğini mutlaka önden arkaya doğru yapın. İlk birkaç hafta beyaz bir akıntı olabilir, bu normaldir.

Erkek bebeklerde, sünnet derisini geriye çekip temizlemeye çalışmayın

Giyim

.Bebeği mevsim koşullarına göre, kendinizin nasıl bir giysiyle rahat edeceğini düşünerek giydirin.

İnce bir tişörtle gezerken,bebeği kışlık battaniyelere sarmayın! Aşırı giydirme ve sarma bebeği huzursuz eder.

Elleri ve aykakları genellikle soğuk olacağından, bebeğin üşüyüp üşümediğini göğüs veya sırtından kontrol edin.

Güvenlik

Yenidoğan bebek bile hareket eder, asla kanape, alt değiştirme masası gibi bir yerde yalnız bırakmayın. Yanından ayrılacaksanız, ya yatağına koyun ya da bebeği de götürün.

• Geniş kenarlı bir şapkayla bebeği güneşten koruyun.
• Bebeğin yannda sigara içmeyin, içilmesine izin vermeyin.
• Sigara içimine maruz kalan bebeklerde, solunum yolu ve kulak enfeksiyonları sıklığı artmaktadır.
• Bebek kucağınızdayken veya emzirirken asla sıcak içecekler içmeyin.
• Yatırırken yüzüstü yatırmayın.
• Başka bir küçük çocukla bebeği yalnız bırakmayın.
• Boğulmanın önüne geçmek için bebek yatağında yastık, büyük oyuncak, plastik poşet türü şeyler bulundurmayın.

Araba yolculuklarında bebeğin yaş ve kilosuna uygun araba koltuğu kullanın. Yenidoğan bebeğin rahat etmesi için, kenarlardan rulo yapılmış havlularla destekleyebilirsiniz.

Araba hareket halindeyken, ağlayan bebeği sakinleştirmek veya emzirmek için koltuğundan almayın, gerekirse aracı durdurun. Asla bebeği tek başına arabada bırakmayın.

Gelişim

Yenidoğanın beş duyusu günden güne gelişmektedir. Başı büyük ve ağırdır, boyun kasları güçsüzdür, desteklenmesi gerekir.

Yeni Doğan Bebeğiniz Neler Yapabilir?

• Karın üstü yatarken başını kısa süre kaldırabilir.
• Oturtulursa başı düşer.
• Yaklaşık 20 cm’ lik bir mesafeyi görebilir.
• En çok yüzlere ve parlak, kontrast renklere bakmayı sever.
• Şiddetli sesleri duyar ve irkilir.
• Sesinizi duymaktan hoşlanır, konuşarak onu sakinleştirebilirsiniz.
• Tat ve koku alır, hisseder.
• Annesinin kokusunu tanır.

Bebeğe Destek Olmak İçin Siz Neler Yapabilirsiz?

Bütün bebekler sevgi ve sıcaklığa gereksinim duyar. Onu kucaklayarak şımarttığınızı düşünmeyin! Sık sık kucaklayın, sarın, sevginizi gösterin.

Gereksinimlerini zamanında karşılayarak temel güven duygusunu geliştirin. Ağlayınca karşılık gören, sıkıntısı giderilen bebek hayata güvenli bir başlangıç yapacak, özgüven geliştirecektir.

• Tutarken elinizle başını destekleyin.
• Yüzünüzü görebilmesi için bebeği yakın tutun
• .Ona parlak, kontrast renkli cisimler gösterin.
• Onunla konuşun, ninniler, şarkılar söyleyin.

Uyku

Bebeklerin uyku düzenleri farklılık gösterir. İlk aylarda genellikle günde 15-18 saati uykuda geçirecektir.

4 saatte 30 dakika kadar uyanık olabilir.

Gece ve gündüz farkını bilmez ( Anne ve babalar için en kötü haber ! )

Zamanla belli bir uyuma ve uyanma düzeni oluşacak, gündüzleri 1-3 saat kadar, geceleri 3-6 saat kadar uyumaya başlayacaktır.

Bebek uyurken yan veya sırtüstü yatırılmalıdır.

Bebek gece sık uyanacağından, annenin de gece gündüz demeden, bebek uyurken, en azından dinlenmeye çalışması iyi olur. Bebeğin uykusu sırasında ev işlerini halletmeye çalışan anne, gece de uykusuz kalırsa bu tempoya dayanması güç olacaktır.

Gece ve gündüzün farkını anlaması için bebeğe destek olun. Gündüz uyanık olduğunda onunla oynayın, konuşun, uyarı vermeye çalışın.Gece ise mümkün olduğunca sessiz, sakin olun, bebeği fazla uyarmayın, onunla oynamayın.

Ağlama

Ağlama bebeğin sizinle iletişim kurma yoludur, buna üzülmeyin, bebekler ağlar çünkü henüz konuşamazlar!

İlk haftalarda bebekler günde 2-3 saat ağlayabilirler.

Hatta, ilk 6-8 hafta boyunca ağlama giderek artar.

Bazı bebekler uykuya dalmadan önce 10-15 dakika ağlarlar.
Farklı nedenlerle farklı ağlamalar olabilir.Zamanla, bunu ayırt etmeye başlayacaksınız. Ancak her ağlamanın da belli bir nedeni olmayabilir, bazen bebek nedensiz de ağlayabilir.

Bebeğin ağlamasına hemen yanıt verirseniz, sizin yanında olduğunuzu bilecektir.Böyle davranarak bebeği şımartmış olmazsınız.

Yenidoğan bebeğiniz ağlayınca; karnını doyurma, altını değiştirme, kucaklayıp sakinleştirme seçeneklerinin hepsini denediyseniz ve halen ağlıyorsa , bir süre yatağına koyup sakinleşmesini bekleyebilirsiniz.

Sakinleşene kadar gözlem altında tutmayı unutmayın. Zamanla hangi ağlamada ne yapmak gerektiği konusunda deneyim kazanıp sizden sonra anne- baba olanlara öğüt vermeye bile başlayacaksınız!